Koorsmes

Engelenzang zut ge neet huëre
Auch gèn klókke middernaocht;
Mer mesjien wel e klumbumpke,
Sónger koorstoeën, ermelèl zaocht.

Auch al leechtig minder kerse
Zulle flakk’ren óp ’t altaor.
As wie ’t vreuger tóch zó sjoeën waas
Op ’t Koorsfieëst mènnig jaor.

Iel zal auch ’t koorsleed klinke
Op harmonium gesjpuld.
En me dènkt aan òrgelklanke
Woe oos kèrk mèt woord gevuld.

En die mis, is nów verangerd,
Det is jammer, zeker waor,
Me rein dink, det bleef ’t zelfde
Toe en nów en idder jaor.

;t Kiendje Jezus in ’t kribke
Sjtèkt Zien Ermkes nuënd oet;
Krek óf ’t idderein wilt rope
Idderein van klein tot groeët.

Weechter zulle kome baeë,
’t Klènst bej moder aan de hangd,
En as die heur centje gaeve
Laocht ’t Kiendje: wel bedankt.

Mer auch groeëte zulle kome
Mèt heur óffer bej de sjtal;
En die baeë det bej ’t drage
’t Jezuskiendje helpe zal.

Sief Frencken

De wintjer vur de deur

Hèrfst, wat wurs doe duk bezónge
Dór de deechters ven in ’t leed,
Altied huur ich dich besjtute,
Kwaod van dich, det sjprikt me neet.

Mèt heur bóngte deechterspenne
Kleure ze dien blaer hieël sjoeën
En in eikeblaer veurt altied
Blood-roeëd dan d’n bovetoeën.

En ’t zónleecht wurdt bezónge
In d’n hèrfst hieël sjtrieëlend zaocht;
Krek óf in d’n heite zomer,
Um ’t fèlle leecht neet woord gelaocht.

Hèrfstdräöd, die zó akelig sjtrieke
Dór ’t gezeecht, dór hals en nek,
Hebbe deechters zat gesjtrild auch
Dór heur sjoeënigheid, nów zek.

Met de sjuvernate nevel
Van d’n hèrfst, zó gries en kaod,
Dae ós allemaol in hoes drieft
En gevaor bringt óp de sjtraot.

Daovan is niks góds te zegge,
Akelig tóch is zien kleur,
En as dae wir is gekome,
Sjteit de wintjer vur de deur.

Haodt wat ge hebt

Nae mer, nów gaon we ’t belaeve,
Want ich laas in de Gezet,
-Ich bedoel oos Tante Bet,
Woe ze mích tóch auch wel kènne,
Want ich laop dao dukzat binne-
Det ich ‘nne Kepélse waas,
Gènnen Dörper Kuus, oet Heldje,
Panninge sjtóng dao, zeker waor,
En ’t is tóch zónneklaor
Det ich, Dörper Kuus gebore,
En dao woeën en veul van hao,
Zónne flater neet laot zitte,
As ich ’t efkes kan belètte.

Sjtèl uch hèj tóch ins veur
Det ich tegen uch zo zegge
Det gae ‘Venlonaere’ ziet.
Leechtig vloog ich dór de roete
En sjtóng ein twieë drej dao boete
Razelend van sjrik en kao.

Tóch mót gae hèj auch oetkieke
Auch al lót g’t zoeë neet blieke,
Want de ratteval sjteit oop.
Ziet mer wies, laot uch neet vange
In die rattevallebrugk.
Die wel druuëh och óvver de Maas bringt
En auch West en Oeëst aaneinhingt
Met wat laeft en zingt in ’t blood
Hèj en gunds mèt laote laeve.

Det geit good in ein gemintj
Woet ge same laeft as vrindj.

Met wat hèj laeft in eur taal
Haodt det vaos, ’t is eur eige,
Sjmiet uch hèj aan wórtelesjtamppót
Gae wèt zelf wel wie ’t hèj mót.
Mer as gae ins werdt genud
Gunds óp sjmakelik reubesuupke
Of get angers inne sjtad.
Laeft in alles woe ’t kan,
As groeët Vènnelse dus same,
Krek wie Dörp duit en Kepél,
Laeft in vree, det wins ich, ame.

25 januari 1953

Ter gedaochtenes

Auch vu rum loedj nów de dódsklók
Ovver ’t stedje van plezeer;
‘Veldeke’ treurt mèt die klókke
Blank blieft wieër Mathieu’s pepeer.

Want zien daag zien vólgemaete
’t Meuske zjwiegt nów in zien hert,
Vrouw en weechter en femielie
En veul vrinj treuft det mèt sjmert.

Daarum zulle wae nów baeë
Det hieël gauw, vandaag mesjien,
Det aecht Limburgs, Vènnels meuske,
Hemelhoeëg zal zingend zien.

30 mei 1954

Legende van twieë eus, die god werke deeë

Werm wólkde d’n aom oet de wieë naasgater van ‘nnen oos.
’t Kiendjen in de sjtal van Bethlehem woord zoeë werm,
Huulde neet mieër en veel in sjlaop.

Daen oos woos leechtig neet wat ’n dieë, mer in èlk geval
dee ’n e gód werk. Of det bieëst mei óp ;t lankd wèrkde,
óf oeët ker of wage getrooch heet óvver de roebeligke
sjtraote van Bethlehem, die meugelik wel get e wig zóllen
hebbe gehad van de weeg nao de Rógkelse bruk óf Daekershoors,
óf mesjien nag wied sjlaechter wore, det heb ich
noeëts urges gelaeze. Mer mich tuntj wel det daen oos ‘nnen
overuuem waas, in de zóveulste graod dan, van daen angeren
oos, dae auch ’n bieëstig god werk dieë, veul later in
d’n tied en wied dónder bèj.

Daen irsten hei ’t Kiendje Jezus zelf oet de kao en Ooslevrouw
oet d’n ozel gehólpe, toe Die werkelik ginnen hemelse
raod woos, wie det Ze eur Kiendje werm moos haoë mèt
e paar dunne dèkskes, woe me dór koos kieke en ’n hampel
sjtraoeë oet ’n króm boesj.
Mer daen twidde, woe ich ich mesjien get nèjs van gaon
Vertèlle, heet aevel get wóngerlik góds gedaon. Ooslevrouw
En ’t Kiendje woren dao zeker blèj um, want dae vervulden
eure wins en heet er mèt vur gezórgd det Kepél hèj ligkt
en nurges angers.

…’t Waas in ’t begin van de zevetieënde ieuw.
juusten daag en jaor zien ze vergaeten óp te sjrieve en
ge wèt wel wie ’t dök mèt ónthaoë geit.

Urges in Heldje sjpeen ‘nnen boor zienen oos in, um aan
zien vrouw al e paar daag lang te näöle, det ze niks mieër
hei um ’t veurhoes en d’n haerd te sjtrouwe. Langsaam
mer zeker sjógkelden ’t geveers gunder óp. D’n boor zaat
óppe ker, mèt einen bats óp ’t brèdje. Doe d’n baas gelaa’n
hei en d’n oos ‘Jöh’ huurde, trooch ’n drek aan en sjlóbde
ne mèt de ker zank dór deepe kersjpore vroet. D’n boor leep
d’r naeve over ’t pedje, de haeng in de taes, ‘nne remmel
ónger ‘nnen erm en ’n sjmeel teussen óngerlup en sjnór.
Op ’t gebouwd veldj pikde kraone wurm en zó get en in
‘nnen hoeëge kannedalsen baum waas ’n aochter ’n Mieërtse bies
wig.

In Aevelder bleef d’n os inèns zoeeë mer sjtaon. Mèt mote
en d’n eike remmel kreeg d’n boor ’t bieës en de ker, die
mèt det kletske zank zeker neet te zjwaor gelaë waas,
wèr óp gank.

Mer de vrouw zó tóch verluipig de zank nog neet aan
hoes hebbe.

Doe ’t geveers waas gekome tót woe nów midden in Kepél det
néj roeëzeperk is aangelaog, bleef d’n oos wèr sjtaon. En
óf d’n boor ‘Jöh!’ zaog, óf ‘Hot-jöh!’ kakde, ’t bieës
verzat gène poeët.

Krek kwaam d’n emes naeve, dae mèt ’n kruker mees nao ‘t
veldj sjurgde. Die zat e neer, sjmeet de leechtreem over
de buim, sjpëjde in de heng en kruide mèt aan ’t raad van
de zankker.

Ongerteusse kreeg d’n oos preugel en sjtoke de èngelkes zich
twieë vingers in eur oeëre um neet te huëre wie daen boor
te koeër ging. Mer niks badde. De ler bleef sjtaon woe ze
sjtóng en woord van ermen daag mer aafgelaë. Umdet me
doetertied nag gin sjlaagkerre kinde, moos det mèt de
sjup gebeure. ’t Waas ’n hieël werk dór dae waersen oos.

Mer wat waas dèt? Dao laag e bèldje teussen de zank, e bèldje
van Ooslevrouw. Wie waas det dao teraech gekome? D’n boor
rapden ’t óp, bekeek ’t mèt groeëte auge en zeugden ins.

Ongerteusse kratsde daen angere mins ins ónger zien
muts en zaog toe: ‘Det mót e wóngerbèldje zien.’
Auch angere minse, die ’t huurde, worden ’t dao over ins.

Umdet d’n oos die ker mèt det bèldje teusse de zank neet
wieër hei wille trikke, mindje me det óp dae plak e kepélke
moos waere gebouwd, um det bèldjen in te zitte. ’t kepèlke
kwaam d’r. Same bouwde ze det en same loge ze d’r in op eur
kneen te baeë en hieël dök heet Ooslevrouw det baeë verhuurd.

Gauw genóg woord er auch Mees in gedaon.
In de loup van de jaore moos ’t kepélke zeve kieër waere vergröt,
umdet er van alle kankte wie langer wie mieër minse
mèt euren ozel, leid en zórg nao ’t Levrouwke kwome.

Róngd um heen en doeën bèj woord d’r auch veul getummerd en
Zoeë éntsjtóng Kepél.

Ei dink is jammer en det is det er allewiel minse zien die
lever in Panningen woeëne dan aan Kepél: ofsjoeën Kepél ‘nnen
oetgezoochde plak is, neet dór minse, met dór d’n hemel.

30 januari 1952

In Veldeke van april 1953 en december 1964

Gesjiedenis van Evert Zjwein (Epos)

Evert Zjwein waas auch in Heldje
Sjlóbden in de beus dao rónk.
’t Bieës vraat eikels en jóng tekskes
Of in ’t veldj ‘nne greune sjtrónk.

Hazepluumkes zaag me wènnig
In daen tied, d’rek nao de jaocht.
‘Wae gaon óp det verke boeze”,
Woord dór jegers toe gezaogd.

En ze koochten aechte keugel
Op eur twieëluips jachtgeweer,
Det waas dreigender as vreuger
Battevere mèt eur sjpeer.

En ze zoochten en ze vŏnge
Auch al gauw et verkessjpoor.
Ha! Nów zo ’t zjwein d’r aan gaon,
Zeker kwaam ’t neet vandoor.

In ’n óngevaegd deecht beuske
Sjtóng petroeën, mèt grove tenj,
Mer de jeger dae d’r veur sjtóng
Razelde mèt bei zien henj.

‘ch Weit neet óf dae too p’rdón zaog,
Sjeten dee e zeker neet,
Aevel ’t waas neet oet kómpaossie
Det ’n verke laeve leet.

Evert knipde toe ’n uigske
Want ‘nne mins mèt tutevel
Hei ’n in zien verkeslaupbaan
Noeët gezeen, begriept ge wel.

Sónger doeëd te zien gesjote
Kuierden ’t zjwein doe wieër,
Keek ins um, as wo et zegke
‘Nów dan, tót ‘nnen angere kieër”.

27 januari 1953

’n Heldjes sjterk verhaol

Meugelek kènt ge Betten Hannes
Dae kwaam oet ‘t ‘Langd van Toeër’,
Aan de grens woe det me ‘Daag’ zeet
Mer auch aeve good ‘Bezjoeeër’.

Hannes zaog -en ’t waas zeker-
Hannes, hae hei gezeen,
Einen hielen dieke kappes
In d’n hoof van Dinges Leen.

Eine kappeskóp mèt blaer aan
Man, nag grótter as ein hoes,
Grótter as twieë deure same
Die me zeen kan aan ein sjloes.

Blaer woe e rezjement sjeldaote
As ’t hel aan ’t raegene geit,
Hennes zaog, ’t waas hieël zeker,
Hieleëmaol druuëg ónger sjteit.

‘Kóllesaal’, det zaog Sjars Naad toe,
‘Mer nów loesjter èns nao mich,
Wat ich zaag beej Kroep in Esse,
Loesjter good dan zek ich ’t dich.

Toe ich sjmerges vreug verbeej kwaam
Wèrkde z’aan ‘ne ketel dao
Mèt twieë ploge, ich weit ’t zeker,
Want dan ging ’t gauwer jao.

En ze wèrkden en ze zjwèdde
Want det ketelke moos klaor.
En det ’t heur neet zo gelukke
Daoveur waas gè sjpeer gevaor.

’s Aoves waas dae neeje ketel
Fieks oend fertieg, woendersjeun.
En d’n baas dae waas tevreeë
En dae hèdde Heinrich Pleun.

Zònne ketel, Betten Hannes,
Hei ich nurges nag gezeen.
Kóllosaal wat e mesjien tóch
Man, dae heis te mótte zeen.

Want die ploge van det wèrkvólk
Aan dae ketel heej en dao,
Kooste neet zeen óf huuëre
En ich zek de waorheid jao.

Betten Hannes hei geloesjterd,
Móngd en oeëre hieël wied oop
En hae zeuchde en hae vaegde
Van zien naas ‘nen dieken droop.

Wie ‘nen óngeluivigen Thomas
Keek hae Naad toe vraogend aan
En hieël langsaam vroog toe Hannes:
‘Wat vóng me mèt dae ketel aan?’

Toe sjpulde Naad zien hoeëgste troef oet,
Wat keek daen Hannes óp zien naas,
Want oet ’t antwoord wat toe vólgde
Bleek Naad in ’t sjnoeve wiet d’n baas.

‘Dae ketel, Hannes, dae die makde,
Dao woord dae kappes in gekókt.
En um dae kappes gaar te kriege
‘ne sjansenberm in èns gesjtókt’.

In Veldeke van februari 1949

Klok en Klumbumke

Klökskesklant van ’t Klumbumke
Klinkt ièl en mer in kleine krink
Róngd um de noeëdkèrk van Lambertus
En mènigein en ich auch dink
Nag dök aan oze klókkentore
Mèt twieë kadees van klókken in
Woevan de klókken koos klinke
Wied over langd en beus en vèn.

Klókkeklank oet klókkebtore,
Op fieësten blej, bedreufd bèj rouw.
Dae kreeg veul maocht de klókketouw
Hieël zjwaor umlieëg en wèr umlieëg ging
Dór sjpieër gesjpanne mansleujerm,
Wo bèj ’t loeë van ’t klumbumke
Mer is get weechterwerk, ocherm.

Drèj maol klumpt per daag det klökske
Dao boete, bloeët in klókkesjtool,
De Boeëdsjap auch van Maagd en Ingel
Zó iel det minsen um de Pool
Allein wie d’n Ingel te mesjien
Get bluë Maria’s antwoord huurde:
Det zuw God’s Dinstmaagd wel woo zien

Sief Frencken, 14 januari 1952

De zeuchtenden hangdpaol

Al sinds jaore lang deen ich et drukke verkieër
In oos Dörp aan de Kaupman zie meurke.
En ich blónk in mien jeugd dór de graasgreune vèrf;
Op mien wiezers waas wit-zjwart et kleurke.

Dukzat sjtrieëmde de raegen, de zón sjeen mei heit,
Mer ich vulde mich good en tevreeë,
Tót de roest, miene vijand, óp laeven en doeëd,
Toe kwaam knagen aan lief en aan leë.

Nów veul ich mich versjlate, d’n ozel is d’r aan
En de kleur van mie lief is versjote.
En de name die vaak op mie wiezers nag sjtaon
Kan me laeze mèt hieël groeëte mote.

En daobèj ich lees oet et loeëd get gezakt
Toe ‘ne perik krek ónger mich neesde;
Mer det bieëst heet zien sjtraof al, et moos aan d’n haok
Toe m’n in et kenaal mèt um veesde.

Tóch zo och in mie laeve mag aevel e wel
Et verkieër nag hieël gaer blieve dene
En de weeg nao Kepél en nao Kessel en Bree
Wille wiezen aan dezen en gene.

Mer ‘nen hangdpaol mót raech sjtaon en trèkken et aug,
Dus waem zal dao dan nów ins vur zórge?
Jao weem zèt mich wèr good en waem sjtoort mich ins aaf?
Onger verf wurt d’n ozel verbórge.

Is ’t veul wat ich vraog? Zèt mich dan in ‘Antiek’,
Dao is leechtig vur mich wel e plekske.
Of is meugel’k vur mich dao det aod g’rei te sjiek?
Dan ludj Tiesj mich wel ins in zie bekske.

In Veldeke van augustus 1954

Verbaeterde ‘Pool’

Belaefd aangebooje aan L.C. -titels, naam en adres onbekènd – dae zoeë vriendelèk waas énkele aanwiezinge te te gaeve, um Heldjes zoeë good as ’t kan sjrieve wie m’n ’t sjprèkt en huuërt.

Toe ich lees det versje makde
Van ‘de Pool’, ge wèt nag wel,
Daoch ich neet dao ‘mét te trèkke’
Bèj ‘hieër Veldeke aan de bel’.

Um d’n ‘Dörper Pool’ te ieëre
Dee ich ’t in de Dörper taal.
Sjonder klonk ‘t, ondanks foute,
Hollands det waas wiêt te kaal.

‘Ontkroeeënde Pool’ is now gezuuverd,
Foute… foï, die mooste d’r aan.
Heldjes sjrieve, hoe! Des laostig,
Aevel ’t maag neet van de baan.

Mien gereim hebt gae verbaeterd,
Ongevraogd, zoeë mer vur niks;
As ic heur adres mer kènde
Sjteurde ich uch eine riks.

Want die bèjlaag van det bledje
Woe me dus oet lieëre kan
Wie me Heldjes good mot sjrieve,
Zoe ’t mich waerd zien, geluif det man.

En ich wil uch auch bedanke
Vur de moote en den ink,
Vur ‘t verbaetere van die foute
Want besjlist, det deeg è kink.

‘Mer wie zit det toch mèt ‘kallen’,
Woerum sjrieft gae dao ein ‘n’?
Toe gae ‘praote’ songer ‘n’ sjreeft,
Heit gae toe ein druuëge pen?

Dor de zunj die ich gedaon heb
Teege sjpelling in ’t gedeech
Wat betreuft good Heldjes sjrieve
Sjloog ich ‘Veldeke’ in ’t gezeech.

Daarum vraog ich: ‘Toe vergaef mich’
‘Veldeke’ en gae auch hieër;
Lèt neet al te sjerp op foute
Angers durf ich ’t has neet mieër.

De kerstaje – gen kestanje-
zien in Dörp dus blieve sjtaon,
mer as wae van sjtruuk ins sjtuute
is ’t auch mit heur gedaon.

En det ich vur Börgemèsjter
Burgemisjter hei gezat,
Hoop ich, zal hae mich vergaeve
’t waas per ongeluk, des glad.

En de päöl… det zien dus lèllekers,
Bieëstig lèllek en daarum… d’r oet!
Mer ‘de Pool’ as ‘Pool’ is good dus;
Det zek ich dan tot besjloet.

In ‘t Blèdje van 6 december 1947

U kunt de inhoud van deze pagina niet kopiëren